Śpiewajmy, rytmizujmy, ruszajmy się

Wakacyjny dyżur w przedszkolu to cykl inspiracji dla nauczycieli wychowania przedszkolnego. Wakacje to dla przedszkola jedynie przerwa w realizacji podstawy programowej, ale tu dobra zabawa, wychowanie i edukacja trwają cały rok. Postanowiliśmy więc zainspirować nauczycieli propozycjami zabaw, ćwiczeń, wierszyków. Korzystajcie, dobrze się bawcie, wykorzystujcie ciepłe dni i możliwość swobody i radości, jakie daje ten szczególny czas. Dziś zachęcamy do śpiewania i rytmów.

• nauczyciel rozpoczyna śpiewać dobrze znaną dzieciom piosenkę, w pewnym momencie przerywa ją, a dzieci cicho powtarzają ten fragment „jak echo”,
• nauczyciel sam śpiewa jeden urywek piosenki, kiedy zatrzyma się, dalej śpiewają dzieci, gdy zacznie ponownie, dzieci znów cichną itd.,
• piosenka wykonywana jest bezdźwięcznie, tylko ustami,
• piosenkę śpiewamy normalną głośnością, ale na znak prowadzącego, nagle głos zanika i dalej śpiewamy „głucho”, aż do następnego znaku,
• siedząc w kucki, wszyscy zaczynają cicho śpiewać piosenkę i w trakcie śpiewania „rosną”. Im stają się wyżsi, tym głośniejszy jest śpiew – i odwrotnie,
• śpiew z przedstawieniem różnych stanów i nastrojów, np. zmęczenie, rześkość, smutek, niezadowolenie itp.,
• śpiew z mikrofonem,
• zaczyna śpiewać jedno z dzieci, po umówionym znaku dołącza następne i następne itd., tworzy się kaskadowe wykonanie, a na koniec śpiewają wszyscy razem.

Śpiewanie piosenek pomaga dzieciom w rozwijaniu wielu umiejętności. Poprzez śpiewanie uczą się nowych słów, fraz czy gramatyki. Skupiając się na słuchaniu i zapamiętywaniu tekstów, rozwijają pamięć słuchową i umiejętność koncentracji. Śpiewanie to dobry trening prawidłowej komunikacji. Śpiewając, dzieci rozwijają swoją pomysłowość i wyobraźnię. Mogą tworzyć swoje własne teksty, melodie, interpretować piosenkę na swój własny sposób. To stymuluje ich kreatywność i artystyczne środki wyrazu. Śpiewanie piosenek ułatwia także wyrażanie własnych emocji, pomaga w rozwijaniu umiejętności rozpoznawania ich. Poza tym śpiewanie przed innymi pomaga w pokonywaniu nieśmiałości i zwiększaniu pewności siebie poprzez werbalną autoprezentację. Wykonanie piosenki przed innymi buduje poczucie sukcesu.

Śpiewanie nierozerwalnie łączy się z rytmem, a zabawa rytmiczna angażuje ruchy całego ciała, co pomaga też w rozwijaniu sprawności motorycznej. Poprzez tańce, pląsy, gesty i ruchy zgodne z muzyką, dzieci uczą się koordynacji ruchowej, równowagi i kontroli ciała. Organizując zabawy rytmiczne, stwarzamy dzieciom okazję do słuchania różnych utworów muzycznych, śpiewania piosenek, rytmicznego deklamowania wierszyków, różnych zwrotów lub wybranych słów. Wspieramy w ten sposób rozwój umiejętności językowych, a zwłaszcza płynność wypowiedzi.

Warto pamiętać o ochronie głosu dziecka. Powinno się zezwalać na śpiew tylko z umiarkowaną siłą głosu, unikać śpiewu bardzo głośnego, niejednokrotnie przechodzącego w krzyk. Nie należy śpiewać na powietrzu, gdy wieje silny wiatr lub gdy jest mroźno, w pomieszczeniach zaś powinniśmy często otwierać okna dla skutecznego przewietrzenia sali. Kurz drażni bowiem i niszczy struny głosowe. Pamiętajmy o dobieraniu piosenek mieszczących się w skali dostosowanej do możliwości głosowych dziecka.

Pamiętajmy, że najkorzystniejsze jest śpiewanie piosenek „na żywo”. Własny śpiew dziecka jest najbardziej dostępną formą działalności muzycznej w przedszkolu. Śpiewajmy więc w każdej wolnej chwili i doświadczajmy ogromnej przyjemności z takiej formy zabawy. Nie odkładajmy poznanych w ciągu roku piosenek do lamusa. Śpiewajmy, rytmizujmy, ruszajmy się – wszystko co jest nam potrzebne do tych zabaw, mamy w zasięgu własnego głosu, ciała i głowy.

Poniżej inspiracje do zabaw rytmicznych.

Dzieci idą w kole zgodnie z tempem podawanym przez nauczyciela grającego na bębenku i stojącego w środku koła. W pewnym momencie opiekun przerywa grę, a dzieci mają za zadanie utrzymać pierwotne tempo marszu. Następnie, grając dalej, prowadzący dołącza w pewnej chwili do maszerujących dzieci.

Dzieci siedzą w kole. Wspólnie recytują wierszyk. Wyznaczone dziecko, pokazuje swój pomysł na granie, śpiewanie, skakanie. Grupa powtarza w ten sam sposób.

W tym momencie wybrane dziecko podaje wymyślony rytm, a grupa włącza się do tego wspólnego grania.

W tym momencie wybrane dziecko prezentuje jakąś aktywność, np. podskoki, machanie rękoma, obroty itp., a grupa je naśladuje.

Chętne dziecko śpiewa kilka dźwięków, pozostałe dzieci – na zasadzie echa – wspólnie powtarzają.

Zabawy rytmiczne z wierszem przy wykorzystaniu ciała jako perkusji – odkrywanie dźwięków – doskonalenie umiejętności wyrazistego mówienia. Propozycje różnych zabaw rytmicznych:

Dzieci pokazują dłoń z rozłączonymi palcami i poruszają nimi.

W ten sposób postępujemy przez cały wierszyk lub wybieramy tylko fragment.

Rytmicznie wypowiadając wierszyk, dotykamy kolejno kciuka z palcem wskazującym, środkowym, serdecznym i małym. Jedna ręka, druga ręka, obie jednocześnie.

Częsta zabawa z rytmicznym wypowiadaniem i pokazywaniem sprzyja szybkiemu zapamiętywaniu tekstu oraz daje satysfakcję ze wspólnego działania. Dzieci lubią bawić się piosenkami i uczestniczyć w zabawach, które dobrze znają.