Gatunek ludzki należy do gatunków społecznych. Oznacza to, że najistotniejszą cechą ludzi jest zdolność do wzajemnego zrozumienia. Odkrycie neuronów (mechanizmów) lustrzanych pozwoliło uchwycić biologiczne podłoże empatii.

Mechanika lustrzana, widziana z perspektywy neurobiologii, pozwala docenić fundamentalne znaczenie relacji w procesie edukacji oraz konsekwencje ich braku na różnych etapach rozwoju. Pozwala także na rozumienie języka jako przedłużenia mechanizmów lustrzanych u ludzi. Językowy obraz świata kształtowany w procesie edukacji w postaci neuronalnych reprezentacji pojęć – to klucz do wyobraźni, kreatywności i możliwości szukania rozwiązań problemów, które bez wątpienia pojawią się w przyszłości.

Pamięć jest funkcją mózgu, która ma w szkole kluczowe znaczenie. Badania neurobiologów wykazały jednak, że proces ten działa odmiennie, niż to intuicyjnie zakładamy. Jako jednostki zapamiętujemy niewiele, ale jako zbiorowości, sumując własne doświadczenia, możemy odtwarzać złożone informacje. Neurobiologiczne podłoże śladu pamięciowego nie sprzyja spełnianiu wymagań tradycyjnych systemów edukacji, które często stoją w sprzeczności z podstawowymi zasadami działania pamięci.

W tym module zwrócę uwagę na szczególny przypadek pamięci roboczej, której ograniczenia powodują często, że to, co jest po stronie ucznia wyrazem zaangażowania, w efekcie możemy interpretować jako brak zainteresowania.

Zrozumienie działania ludzkiego mózgu, jego ogromnych możliwości, ale i niemałych ograniczeń nie jest możliwe bez myślenia o człowieku jako gatunku, który uczestniczy w procesach dwóch ewolucji. Jedną z nich jest ewolucja biologiczna, która dała nam mózgi o określonej strukturze. Drugą jest ewolucja kultury, która pozwala na wykorzystanie neuronalnego podłoża w sposób bezprecedensowy w historii życia na Ziemi.

Kultura składa się z informacji, które nazwać można memami. Memy te, podobnie jak geny, podlegają doborowi, tylko że w ich przypadku mamy częściowo wpływ na to, które memy staną się własnością kolejnego pokolenia. Proces edukacji można rozumieć jako memetyczny, intencyjny dobór. Fakt ten jest szansą na kreowanie przyszłości naszych podopiecznych, ale może także przynosić ogromne zagrożenia.